Lokale heffingen en belastingen

Toelichting Leges Titel 1 Algemene dienstverlening
Reisdocumenten en Nederlandse identiteitskaart
Elk periode van 5 jaar is er een verschil in het aantal afgiften van reisdocumenten. Vanaf 2014 is de geldigheidsduur van reisdocumenten voor volwassenen gewijzigd. De geldigheidsduur voor volwassenen is 10 jaar (was 5 jaar). De geldigheidsduur voor reisdocumenten van jongeren tot 18 jaar is 5 jaar gebleven. Per soort document verschillen de leges. In de jaren 2019 tot en met 2023 is het aantal aanvragen voor volwassenen gedurende een periode van 5 jaar lager dan in de opvolgende jaren 2024 tot en met 2028. Dit heeft invloed op het verloop van de baten van het product reisdocumenten.
Rijbewijzen
Elke periode van 5 jaar is er een verschil in het aantal afgiften van rijbewijzen. In de periode tussen oktober 2016 tot en met september 2021 is er sprake van een piekperiode met meer aanvragen van rijbewijzen. Vanaf oktober 2021 tot en met september 2026 zal het aantal aanvragen weer verminderen. Dit heeft invloed op het verloop van de baten van het product rijbewijzen.

Toelichting Titel 2, Leges fysieke leefomgeving/ omgevingsvergunningen
De lasten zoals in de begroting zijn opgenomen en te maken hebben met activiteiten rondom omgevingsvergunningen zijn niet altijd voor 100% toerekenbaar. Een deel van de kosten kan niet direct in verband gebracht worden met de uitgevoerde dienst. Het betreft de volgende kosten:

• beleidsvoorbereiding en algemene inspraakprocedure;
• handhaving, toezicht en controle (met uitzondering van eerste controle);
• bezwaar- en beroepsprocedures.

In basis komen alle overige diensten met betrekking tot de omgevingsvergunning in aanmerking voor het heffen van leges. Dat was ook al zo in de situatie voorafgaand aan de inwerkingtreding van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Om uiteenlopende redenen zijn twee categorieën sinds 1 januari 1998 echter uitgezonderd van de mogelijkheid tot legesheffing te weten:

• beschikkingen op grond van de Wet milieubeheer;
• beschikkingen op grond van de Wet bodembescherming.

De belangrijkste reden om de milieuleges af te schaffen, was dat deze leges een negatieve prikkel vormden om bij te dragen aan een beter milieu. De gederfde legesinkomsten zijn vervolgens gecompenseerd via het gemeentefonds. De komst van de Wabo heeft er niet toe geleid dat de kosten voor milieuleges opnieuw onderdeel zijn geworden van de leges. Daarnaast worden voor enkele diensten op grond van gemeentelijk beleid tot nu toe bewust geen leges in rekening gebracht. Dit geldt voor de aanvragen die betrekking hebben op de activiteiten kap en monumenten.
Landelijke ontwikkelingen
Provincies, gemeenten en waterschappen gebruiken verschillende tariefbepalingen leges. Uit het oogpunt van gelijkheid en transparantie verdient het aanbeveling om (enige) uniformering van de leges voor de omgevingsvergunning te bewerkstelligen. In het voorontwerp van de Wabo was een bepaling opgenomen om te komen tot landelijke transparante stroomlijning van de berekening van leges. Gelet op de in november 2004 door het Rijk, het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de VNG ondertekende Code Interbestuurlijke Verhoudingen, wordt echter eerst bekeken of op vrijwillige grondslag afspraken gemaakt kunnen worden over de berekening van de leges. Het plan om een voor de leges een Algemene Maatregel van Bestuur (AmvB) vast te stellen, is voorlopig van de baan.
In het ingediende wetsvoorstel Omgevingswet aan de Tweede kamer wordt in beginsel leges geheven voor alle onderdelen. Kortom, met de komst van de Omgevingswet kunnen gemeenten ook leges heffen voor de omgevingsvergunning voor activiteiten met gevolgen voor het milieu. Een groot deel van de gemeentelijke vrijheid bij het vaststellen van de legesverordeningen en tarieven blijft na de nieuwe Omgevingswet gehandhaafd.

Toelichting Titel 3, Europese dienstenrichtlijn
De leges in het kader van de Europese dienstenrichtlijn vormen een klein onderdeel van de legesverordening. Grootste deel van de baten bestaan uit de leges voor de evenementenvergunningen. Vanwege de maatschappelijke betekenis ervan is dit niet kostendekkend.